1940-1945. Het verzet in Nederlands Limburg

Geulhem

In de duikherberg

Aan de hand van een plattegrond laat Pierre Schunck in de duikherberg aan een Amerikaanse militair zien, hoe het gangenstelsel loopt in de Dölkesberg.
Foto: Dwight W. Miller
Bron: https://nimh-beeldbank.defensie.nl/beeldbank/

Geulhem maakte tijdens de oorlog nog deel uit van de niet meer bestaande gemeente Berg & Terblijt. Het wordt hier afzonderlijk vermeld, want aan de Meerssener Broek in Geulhem, tegenwoordig Gemeentebroek geheten, bevond zich de duik-herberg [1] van de LO van het rayon Valkenburg in een niet meer voor de kalksteenwinning gebruikte grot achter het huis van Sjir Jansen. In de zomer 1944 trok de KP (knokploeg) Zuid-Limburg daar in. Verderop zult u lezen, hoezo.
In de steile zuidelijke dalwand van het Geuldal zijn nog meer van die oude ondergrondse gangenstelsels te vinden, ontstaan door de behoefte aan steenblokken voor de bouw. Bekend zijn de rotswoningen in Geulhem, maar die werden tijdens de bezetting niet als duikadressen gebruikt, omdat ze te opvallend midden in het dorp liggen. Een deel van die gangenstelsels is verdwenen door de afgraving in dagbouw van de kalksteen ten behoeve van de cementfabriek in Maastricht. Het personeel van deze naast elkaar gelegen groeven Curfs en Schunck stond voltallig achter het verzet. Dat blijkt onder andere uit het verhaal over Coen Grotaers. [2]
Dat was een belangrijke reden voor het opzetten van de duikherberg juist daar aan de Meerssenerbroek. Maar in het voorjaar van 1944 kwamen de Duitsers op het idee, in de Bronsdalgroeve, in de onmiddellijke nabijheid, een ondergrondse en dus bomveilige fabriek op te zetten, waar maandelijks zo’n 250 BMW 801 vliegtuigmotoren moesten worden gereviseerd. Dat werd te gevaarlijk voor de duikherberg. Maar voordat die fabriek kon gaan draaien, was de oorlog afgelopen.

1. De duikherberg in de grotten aan de Meerssenerbroek
2. Het verhaal van Coen Grotaers, verteld door zijn zoon

De Limburgse gesneuvelden Geulhem – 2 pers.
Grotaers, Coen	∗ 0000-00-00 † 0000-00-00 Australia	- Onderduikershulp L.O. - Geulhem - Overlevenden - Werkte als draglinemachinist in de groeve Curfs in Geulhem. Hij en zijn vrouw, evenals vele collega’s bij de naast elkaar gelegen open kalkgroeves Curfs en Schunck, hielpen onderduikers in de … Meer in het verhaal Verzet in Valkenburg
Jansen, Sjir / Gerard	∗ 0000-00-00 † 0000-00-00	- Onderduikershulp L.O. - Geulhem - Overlevenden - Achter zijn huis in Geulhem bevond zich de ingang van de duikherberg. Pierre Schunck noemde hem „een zeer eenvoudig man, maar een vent van goud, betrouwbaar tot en met“. De ingang van de … Meer in het verhaal Verzet in Valkenburg