De Limburgse gesneuvelden

Jan Bronckhorst
(Johannes Henricus Maria)

Bron voor geboorte- en sterfdatum: openarchieven.nl. [1]
Jan Bronckhorst was in 1927 getrouwd met Mechteldis Margaretha Maria Maessen. Zij beheerden sinds 1928 café-hotel “De Beurs” aan de markt in Roermond. [2.1]
Cammaert schrijft: Zijn woning aan de Markt fungeerde als centrale voor talrijke illegale werkers, met name op het terrein van hulp aan geallieerde vluchtelingen, L.O. en illegale pers. [2.2]
Het verzet begon in de oostelijke grensprovincies van Nederland en met name in Limburg met de hulp aan uit Duitsland ontsnapte krijgsgevangenen. Dat waren vooral Franstaligen. Er bestond voor deze mensen een grote behoefte aan doorgangshuizen.
Van dergelijke huizen bestonden er in Roermond een aantal: de woningen van accountant J.J. Steemers en zijn echtgenote B. Steemers-Schreurs, weduwe Loven-Everts, de familie Lennards, slager J. Ramakers, weduwe A. van Bergen-van der Smissen (zij was van Belgische afkomst), mevrouw A.M.J.H. Teuwen-Boonen, café-hotel “Het Gouden Kruis” van het echtpaar W.R.H. Smeets en J.H. Smeets-Hendrikx aan de Kapellerlaan en café “De Beurs” aan de Markt van het echtpaar J.H.M. Bronckhorst en M. Bronckhorst-Maessen. Het is mogelijk dat Roermond meer doorgangshuizen rijk was, maar de hier genoemde waren de belangrijkste. Honderden Franstalige vluchtelingen verbleven er korte of langere tijd. [2.3]
Maar in café “De Beurs” gebeurde veel meer:
Sedert 1928 beheerd door het echtpaar Bronckhorst-Maessen, was een begrip in Middenlimburgse verzetskringen. Wapens, munitie en de kerkschatten uit de Roermondse kathedraal werden er verborgen, allerlei vluchtelingen verbleven er korte of langere tijd, de gewestelijke L.O.-leiding en een knokploeg kwamen er bijeen en de woning was een regionaal distributiecentrum voor landelijke illegale bladen als “Trouw”, “Vrij Nederland” en “Je Maintiendrai”. Veel hulpverleners uit Roermond en omgeving brachten al in een vroeg stadium krijgsgevangenen bij Bronckhorst. [2.1]
Op 27 april 1944 werd districtsleider J. Delsing door twee leden van de Feldgendarmerie in het café gearresteerd. Dat was bij een verzetsvergadering, maar dat hadden de gendarmen blijkbaar niet door, de overigen liet men ongemoeid. [3]
Op dinsdag 9 mei 1944 werd door Conrad het echtpaar Bronckhorst gearresteerd op verdenking van hulp aan dertig krijgsgevangenen. ... Weldra bleek dat de Sipo-beambte overhaast te werk was gegaan, aan de bewijslast mankeerde het nodige. ... Het echtpaar Bronckhorst onderging zware mishandelingen in Maastricht. Zij moesten zich in juni 1944 voor het Landesgericht in Utrecht verantwoorden. Twee Roermondse advocaten, mr. F. Nederveen en mr. Th.W.L. Peters, hadden de zaak echter grondig voorbereid, zodat de schade voor de beide echtelieden beperkt bleef tot vier maanden gevangenisstraf. ... Op 18 augustus 1944 kwam mevrouw M. Bronckhorst-Maessen vrij. Ze dook tot de bevrijding onder. Haar man werd op 7 september 1944 uit de gevangenis ontslagen. [2.4]

Voetnoten

1. openarchieven.nl † 11 jan. 1959, Roermond
2. Cammaert, A. P. M. (1994). Het verborgen front: Geschiedenis van de georganiseerde illegaliteit in de provincie Limburg tijdens de Tweede Wereldoorlog, Rijksuniversiteit Groningen.
   1. Hoofdst. 3: Hulpverlening aan uit Duitsland ontvluchte (Franstalige) krijgsgevangenen, p.166
   2. Hoofdst. 0, pp.18ff: Introductie van vaak genoemde personen
   3. Hoofdst. 3: Hulpverlening aan uit Duitsland ontvluchte (Franstalige) krijgsgevangenen, p.160
   4. Hoofdst. 3: Hulpverlening aan uit Duitsland ontvluchte (Franstalige) krijgsgevangenen, p.167
3. maasniel.nl Het verzet in wereld oorlog 2