De Limburgse gesneuvelden

Pieter “Leij” Merlijn
(Pieter Lambertus)

Het Grote Gebod – K.P.

Pieter was machine-bankwerker [6], lid van de KP in Nijmegen. Hij deed mee aan overvallen op distributiekantoren, pogingen om gevangen genomen verzetslieden te bevrijden enz. Na de bevrijding van Nijmegen verlegde hij zijn werkterrein naar het westen van het land [1]. Gearresteerd op 21 februari 1945 in Hoorn door landwachters [5], bij voedseltransport [1][2]. In de beschrijving van het monument ‘De Gevallen Hoornblazer’ [3] in Amsterdam staat het volgende: Het

is een eerbetoon aan de 30 politieke gevangenen die hier op 12 maart 1945 bij wijze van represaille door bezetter zijn gefusilleerd.
Op 10 maart 1945 viel de Sicherheitsdienst een pand aan de Amsterdamse Stadhouderskade binnen. Hier bevond zich de centrale post van de Groep 2000 [7], een illegale verzetsgroep opgericht door Jacoba van Tongeren. Alle leden van de groep hadden een codenummer dat was vastgelegd in een register. De ‘sleutel’ voor het register was in de tuin van het pand begraven. Om te voorkomen dat de bezetter de ‘sleutel’ zou vinden, drongen enkele verzetsleden op 11 maart 1945 het pand binnen. Daarbij ontstond een vuurgevecht, waarbij de SS Hauptscharführer Ernst Wehner (Kriminal Oberassistent van het Einsatzkommando Amsterdam) dodelijk werd getroffen.
Als vergelding werden de volgende dag 30 gevangenen uit het Huis van Bewaring overgebracht naar het Eerste Weteringplantsoen, tegenover het pand. Voor de ogen van honderden Amsterdammers die van de bezetter moesten toekijken, werden de gevangenen met drie salvo’s geëxecuteerd. De aan de Stadhouderskade wonende predikant dr. J. Koopman werd, kijkend vanuit zijn huis, eveneens dodelijk getroffen. De stoffelijke overschotten bleven nog lange tijd als waarschuwing liggen, voordat ze op een open vrachtwagen werden afgevoerd.

Op 31 december 2014 is zijn as uitgestrooid op de begraafplaats Mausoleum op de Paasberg in Ede. [4]

Voetnoten

1. https://www.oorlogsdodennijmegen.nl/persoon/merlijn/d8615d02-4921-4c3b-b858-549cebbdfe1b
2. Het Grote Gebod, 1/2, De landelijke knokploegen, Kampen 1951, p. 590
3. Monument De Gevallen Hoornblazer Amsterdam
4. Mausoleum op de Paasberg, Ede
5. Wikipedia NL: Nederlandse Landwacht
6. Oorlogsgravenstichting.nl
7. Wikipedia NL: Groep 2000