De Limburgse gesneuvelden

Jan Kuypers
(Johannes Wilhelmus)

Kuypers of Kuijpers? De afdeling bevolking van zijn woonplaats Heerlen schrijft op 29 november 1051: Kuypers. [1#4]
Zo staat zijn naam dus ook op de muur van het verzetsmonument van de provincie Limburg, zie foto rechts.
Maar zoals dat met dit soort namen vaak gebeurt, wordt door iemand de y in ij veranderd en anderen nemen het over. Bijvoorbeeld oorlogsgravenstichting.nl [5], vriendenkringneuengamme.nl [2] en de Erelijst 1940-1945 [4] doen dat op hun websites. Wie is daarmee begonnen?
En dan schrijft op 11 februari 1957 ook de afdeling bevolking van Heerlen opeens Kuijpers. [1#1]
De OGS schrijft over het beroep van Jan Kuijpers: kellner / Lid verzet. [5]
Maar in hun dossier over Jan Kuypers staat ook mijnwerker. [1#1]
De vriendenkringneuengamme.nl schrijft: Reden arrestatie: verzet/ontduiken arbeidsinzet. Gearresteerd op 03 juli 1944 [2]
De gemeente: In juli 1944 door Duitsers gearresteerd en overgebracht eerst naar Arnhem en later naar Neuengamme waar hij is overleden. [1#2]
Zijn vader, die zijn achternaam overigens Kuipers of Kuypers spelde, schreef of dicteerde over hetgeen op zijn arrestatie volgde enigszins afwijkend: Wij waren reeds bevrijd toen is mijn zoon naar Amersfoort en daarna naar Ommen (Overijssel) voorts naar Duitsland vertrokken. [1#3]
Het woord Ommen is moeilijk te lezen, maar het is het enige kamp, dat in aanmerking komt. Bovendien was dat kamp Erika bij Ommen in gebruik als Arbeitserziehungslager voor mensen die geprobeerd hadden, zich aan de verplichte Arbeitseinsatz in Duitsland te onttrekken.
Over zijn doodsoorzaak staat Sepsis (bloedvergiftiging) na flegmone linker voet [2]
Over een graf staat daar niets. Dat is voor de Duitse kampen de regel, vooral tegen het einde van de oorlog. Er waren overal crematoria geïnstalleerd. Toen die het niet meer aankonden, werden er massagraven gebaggerd. Toen de geallieerden steeds dichterbij kwamen, werden veel gevangenen uit Neuengamme op schepen gebracht, die door RAF piloten tot zinken werden gebracht in de veronderstelling, dat het hier om troepentransporten ging. Maar toen was Jan Kuypers al gestorven.

In Het verborgen front, hfdst. X, Bijlage VIII, Arrestatie communisten en radicale socialisten 1940-1945 lezen wij over een J.Kuypers: Gearresteerd op 1 maart 1941 in Nieuwenhagen en waarschijnlijk 28 maart 1941 vrijgelaten. Dat was dus iemand anders.
Johannes Wilhelmus ( Jan ) Kuypers staat op de Erelijst 1940-1945 van de Staten-Generaal. [4]

Voetnoten

1. Archief Oorlogsgravenstichting (@ Nationaal archief), Dossier Jan Kuypers • #1 • #2 • #3 • #4
2. Digitaal Monument Neuengamme, vriendenkringneuengamme.nl Johannes Wilhelmus Kuijpers
3. Cap Arcona 1945
   1. Vriendenkring Neuengamme
   2. Wikipedia • Nederlands • Deutsch • English • Français • Português
4. Erelijst 1940-1945
5. Oorlogsgravenstichting.nl