De Limburgse gesneuvelden

Janus Nas
(Adrianus Reinardus)

www.nationaalarchief.nl …

Janus Nas was magazijnbediende [1] en gesalarieerd bestuurder van de communistische partij (CPN). [2]
Voor zover niet anders vermeld, stammen de hieronder vermelde gegevens van Cammaert. [1]
Hij werd in augustus 1941 door de partijleiding van de CPN naar de Mijnstreek gestuurd. Woonde bij Lubbert Bos. Jagt, Bos en Nas droegen zorg voor de uitgifte van „De Vonk“, gesteund door minstens honderd verspreiders.
In verband met de diefstal van een fiets hield de politie van Schaesberg op 29 mei 1942 „De Vonk“-verspreider F.E. Scheper uit de groep van W. Gerards aan, die de kranten van S. Rinzema kreeg. Bij Scheper dreigde een huiszoeking en hij nam de gemeenteveldwachter M. Driessen in vertrouwen. Hij verzocht hem zijn echtgenote te vragen de nog aanwezige exemplaren van „De Vonk“ te verbranden. De gemeenteveldwachter stelde burgemeester K. Brouwers, een N.S.B.-er, op de hoogte. Tientallen „De Vonk“-verspreiders uit Schaesberg, Nieuwenhagen, Heerlen en Ubach over Worms werden in de loop van zaterdag 30 mei 1942 opgepakt. Op 26 juni 1942 wist Nas tijdens het transport naar Maastricht te ontsnappen aan zijn bewakers J. Gouman en J. Weekhout en keerde terug naar Zuid-Holland. Daar werd hij in februari 1943 alsnog gearresteerd en werd in het zo geheten Oranjehotel gevangen gezet, zie Dodenboek Oranjehotel. [5]
Op de nabij gelegen Waalsdorpervlakte in de duinen geëxecuteerd, samen met zijn partijgenoot Jacob Boekman. Het contact met de landelijke leiding ging met het wegvallen van Nas verloren. Op de gemeentelijke begraafplaats Crooswijk te Rotterdam wordt hij op een herinnerings­stele vermeld. Hij is er begraven in graf CC-724. [2]
Adrianus Reinardus ( Janus ) Nas staat op de Erelijst 1940-1945 van de Staten-Generaal. [3]

Voetnoten

1. Dr. F. Cammaert, Het Verborgen Front – Geschiedenis van de georganiseerde illegaliteit in de provincie Limburg tijdens de Tweede Wereldoorlog. Doctorale scriptie 1994, Groningen
   10. De C.P.N. en de illegaliteit, p.1001 ff.
2. Archief Oorlogsgravenstichting (@ Nationaal archief), Dossier Janus Nas #4
3. Erelijst 1940-1945
4. Oorlogsgravenstichting.nl
5. https://www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/archief/2.19.136/invnr/3/file/NL-HaNA_2.19.136_3_0016-00002000003_015