1

De Limburgse gesneuvelden

 

Harrie “Bergmans” Janssen
(H.L.J.)

∗ ?     † ?
- De geestelijken - Hulp aan ontsnapte krijgsgevangenen - Pilotenhelpers - Hulp aan joden - Vroeg verzet - Onderduikershulp L.O. - Overlevenden - Heythuysen & Leudal -

Tot nu toe zijn ons geen gegevens van geboorte en sterven van Harrie Janssen bekend.
Weet u meer? Schrijf ons!

Cammaert schrijft over hem: Horn, kapelaan. Verzetspionier. Raakte in een vroeg stadium betrokken bij de hulp aan geallieerde vluchtelingen en steunde de pogingen daarin structuur te brengen. Vanaf 1943 was hij nauw betrokken bij de L.O., naderhand ook de K.P. Exponent van het humanitair geïnspireerd verzet. [1.1]
Horn ligt tegenover Roermond op de westelijke oever van de Maas en behoorde wat betreft de L.O tot het rayon Heythuysen in het district Roermond. [2]
In zijn hoofdstuk 3 over de Hulpverlening aan uit Duitsland ontvluchte (Franstalige) krijgsgevangenen schrijft Cammaert: Onderwijzer L.F.J.H. Frantzen en kapelaan H.L.J. Janssen gaven sedert 1941 leiding aan de hulpverlening in Horn...
Vanwege de veiligheid bracht Frantzen een scheiding tot stand in de hulp aan krijgsgevangenen en gecrashte geallieerden. W. Meevissen bekommerde zich voortaan uitsluitend om de eerste categorie, F. Verbruggen om de piloten. Kapelaan H. Janssen trad op als contactpersoon tussen de twee en de L.O.
Hoewel een strikte scheiding onmogelijk was, functioneerde deze afbakening van taken naar ieders tevredenheid. Frantzen en Janssen leverden het bewijs dat de veiligheid van alle betrokkenen ermee was gebaat want calamiteiten bleven uit in Horn. [1.2]
Vanaf de tweede helft van juni 1943 kwam het LO-district Roermond van de grond. Ludo Bleijs, een pater uit de stad Roermond, bezocht geestelijken in de regio op zoek naar geschikte krachten voor de duikorganisatie. Met onderwijzer L.F.J.H. Frantzen uit Horn, een gewezen activist van de Nederlandsche Unie, en kapelaan H.L.J. Janssen uit Horn vormde hij vanaf juni 1943 de districtsraad. [1.4]
Toen het aantal ontvluchte Franstalige krijgsgevangenen afnam, nam tegelijk het aantal geallieerden toe, die met hun vliegtuigen waren neergestort en naar huis wilden. Dat hing samen met de toegenomen bombardementen op Duitse industriegebieden. Vanaf augustus 1943 kreeg Harrie Janssen vliegeniers onder andere door Wiel Houwen geleverd. [1.3]
Hij was ook betrokken bij de redding van de bemanning van de ”Spirit of 76”, die bij Haelen was neergestort.
Een belangrijke rol speelde kapelaan Harry Janssen (schuilnaam Bergmans). Hij was een centraal figuur omdat hij mensen aanzocht om te helpen, hen stimuleerde, terwijl ook zijn huis vaak tijdelijk functioneerden als tijdelijk opvang voordat de onderduikers werden weggebracht.
Bekend is het verhaal van het vliegend fort dat om 1 uur ’s middags neerstortte tussen Haelen en de Spik. Om zeven uur ’s avonds zaten er 10 bij de kapelaan aan de koffie. Wie ze allemaal gebracht had wist hij zelf niet. Maar anderen wisten waar ze hen konden afleveren. Vanuit de kapelanie werden ze weggebracht, zoals naar Neeritter waar ze de grens over trokken. [3]

Harrie Janssen was een klasgenoot van een van de oprichters van de LO, Jac Naus.
In februari 1944 kwamen kapelaan Jac Naus, Jacques Delsing en enkele anderen bij kapelaan Harrie Janssen (klasgenoot van Jac Naus) te Horn in de kapelanie bij elkaar om te praten over de "bevrijding" van pater Bleijs. Volgens goed ingelichte kringen zou pater Bleijs weldra gearresteerd worden door de Duitsers. Pater Bleijs kende alle pilotenhelpers en zou daarom een grote vangst voor de Duitsers zijn. [4]
Het probleem was, dat Bleys helemaal niet wilde onderduiken. Hij werd daarom met medewerking van politie in uniform „gearresteerd“ en naar Engeland gestuurd, om bij de regering in ballingschap rapport uit te brengen over het Limburgs verzet.

Als inmiddels gepensioneerd pastoor hield hij bij de parochiekerk van Echt een toespraak bij de onthulling van een gedenksteen voor Emile Goossens: Het monument is onthuld op 21 april 1985. De herdenkingsrede werd uitgesproken door emeritus pastoor Janssen, een vriend van Goossens die in de oorlog kapelaan te Horn was. [5]

Voetnoten

1. Cammaert, A. P. M. (1994). Het verborgen front: Geschiedenis van de georganiseerde illegaliteit in de provincie Limburg tijdens de Tweede Wereldoorlog, Rijksuniversiteit Groningen.
   1. Hoofdst. 0, pp.18ff: Introductie van vaak genoemde personen
   2. Hoofdst. 3 , pp.160 ff.: $III.2.5. Roermond-De Weerd-Horn
   3. Hoofdst. 4, $VIII. De vluchtroutes vanuit Echt, p.332
   4. Hoofdst. 6: De LO, p.611
2. OpenStreetMap Horn
3. wo2forum.nl Crash te Haelen, het verhaal van de ”Spirit of 76”
4. Egchels verleden Kapelaan Naus
5. 4en5mei.nl Echt, monument voor kapelaan Emile A.F. Goossens