De Limburgse gesneuvelden

Wiel “Wien” van Boekhold
(Wilhelmus Franciscus Theodorus)

5awc1lw9h3t9.b-cdn.net …

De nevenstaande foto is o.a. te vinden bij Omroep Venlo. [1]

De geboorteplaats van Wiel van Boekhold is Venlo. [2.1] Maar op Geni.com wordt Venray genoemd. [2.2]
Cammaert schrijft over hem in zijn inleiding van Het verborgen front: Exponent van de actieve O.D.-ers. Was bij uiteenlopende verzetsactiviteiten betrokken: hulp aan geallieerde vluchtelingen en onderduikers, illegale pers, sabotage. Grote verdienste voor de O.D., met name in het district Venlo (commandeerde Venloos O.D.-troependetachement). [3.1]
Met de uitdrukking de actieve O.D.-ers bedoelt Cammaert, dat in Noord-Limburg veel OD-leden eendrachtig samenwerkten met de LO, dit in tegenstelling tot veel andere plaatsen. Zij wilden niet op de bevrijding wachten. Daarin werden zij voorgegaan door generaal Jans.
Zoals de meeste leden van de OD was Wiel van Boekhold bij de capitulatie van het Nederlandse leger in actieve militaire dienst als sergeant-capitulant (Kort Verband Vrijwilliger). Een van zijn eerste verzetsdaden was de berging van een stuk pantserafweergeschut (P.A.G.). Een medewerker uit Beegden, E. Ruyten, wist dat dit geschut in de meidagen van 1940 in de Maas bij het plaatselijk veerhuis was gedeponeerd. Bij laag water stak de loop boven het water uit. Hij lichtte W. van Boekhold in en met L. Jans haalden ze het kanonnetje in de winter van 1942 uit de Maas. Ze demonteerden het en brachten de onderdelen naar Venlo. Daar werd het hersteld en in een kippenhok bij Van Boekhold verstopt. Nadat het kippenhok in vlammen was opgegaan, werd het stuk P.A.G. in de beeldenfabriek van A.H. Gödden opgeborgen. De fabriek ontwikkelde zich allengs tot een herstel- en montagewerkplaats voor wapens en munitie. [3.2]

Wien van Boekhold werkte in de oorlogsjaren mee aan de illegale uitgave ORANJE-HAGEL te Venlo.
De titel ORANJE-HAGEL was gekozen met de bedoeling de waarheid als oranje hagelstenen op de bezetter en zijn satellieten te laten neerkomen, aldus de oprichter van het blad, de inspecteur (destijds agent) van politie H.H. Pollaert. Van het begin af verleende L. Meijers er zijn medewerking aan. Na de eerste nummers, waarin voornamelijk berichten betreffende de bezetter en zijn handlangers waren opgenomen, werden H. Jussen en Leo Jans aangezocht om artikelen te schrijven. Toen Pollaert (de uitgever ervan) moest onderduiken namen Leo Jans en W. van Boekhold de uitgave ervan op bescheiden schaal tijdelijk over. [4]

Wiel van Boekhold was betrokken bij de oprichting van een militair opleidingskamp voor onderduikers, nadat de Venlose OD in contact was gekomen met een viertal onderduikers in het Bovensbos bij Helden in de buurt van de boerderij van Cornelis Krans. Wiel van Boekhold kreeg de opdracht om ter plekke een militair (proef)duikkamp in te richten. [5]
Dat kamp werd een flop door onvoorzichtig gedrag van sommige bewoners en door de liquidatie van een Nederlandse nazi, die er daardoor van wist. Die liquidatie bleek achteraf zinloos, omdat ook anderen inmiddels geïnformeerd waren. Cornelis Krans heeft het helaas niet overleefd, net zomin als het joodse gezin, dat bij zijn boerderij in een onderaardse schuilplaats zat. Maar de bewoners van het kamp konden tijdig ontkomen. Onder andere daarvoor werd hem op 8 oktober 1951 het Bronzen Kruis verleend. In de toelichting staat:
Heeft zich door moedig optreden tegenover de vijand onderscheiden tijdens de bezetting als illegaal werker ten behoeve van Gewest 19 (LIMBURG) van de O.D. Hij was ondercommandant van een kamp voor onderduikers (militairen) in het gewest. Hij verzamelde inlichtingen op militair gebied en verborg wapens in zijn werkplaatsen. Eind oktober 1944 nam hij als commandant van een gewapende groep O.D. mannen de leiding bij het bevrijden van de commandant van het Troependetachement van het gewest uit het door de Grune Polizei zwaar bewaakte politiebureau te VENLO, waarbij hij eigenhandig de tralies doorzaagde, terwijl zijn mannen als puinruimers vermomd rond het politiebureau op post stonden. [6.1]
Na de oorlog, op 20 augustus 1945, is hij getrouwd met Bernardina Henrica Konings (Diny), geboren op 3 oktober 1918. [7][8]
Ook zij moet actief aan het verzet hebben deelgenomen, want zij kreeg net als haar man het Verzetsherdenkingskruis. Zoals zo vaak, is over haar helaas bijna niets te vinden. [6.2]
Op het moment van de bruiloft was Wiel vaandrig in het Nederlandse Leger [7], dat wil zeggen dat hij een officiersopleiding volgde, vermoedelijk aan de Koninklijke Militaire Academie (KMA) in Breda.

Voetnoten

1. omroepvenlo.nl Verzetsheld Leo Jans op 98-jarige leeftijd gestorven
2. 1. Gemeentearchief Venlo Boekhold, Wilhelmus Franciscus Theodorus van
   2. geni.com Wilhelmus-Franciscus-Theodorus-van-Boekhold
3. Cammaert, A. P. M. (1994). Het verborgen front: Geschiedenis van de georganiseerde illegaliteit in de provincie Limburg tijdens de Tweede Wereldoorlog, Rijksuniversiteit Groningen.
   1. Hoofdst. 0, pp.18ff: Introductie van vaak genoemde personen
   2. Hoofdst. 8, pp.848 ff.: De O.D. in 1942 en 1943
4. Lydia Winkel De Ondergrondse Pers, p.191 (n° 621: ORANJE-HAGEL, PDF p.189)
5. floddergatsblog: Een liquidatie in Kronenberg. (3)/
6. Traces of War
   1. Wilhelmus F.T. van Boekhold • Nederlands • English
   2. Bernardina H. van Boekhold-Konings
7. Gemeentearchief Venlo Wilhelmus Franciscus Theodorus van Boekhold & Bernardina Henrica Konings
8. In Memoriam Wiel van Boekhold
9. https://5awc1lw9h3t9.b-cdn.net/w_/s3-omroepvenlo/0344edb8-7b31-4616-9440-174089517737.jpg