1940-1945. Het verzet in Nederlands Limburg

Venlo

Jac Naus
Wikimedia

Ambrosius/Hendrikx
Wikimedia

Op 9 november 1939 vond het Venlo-incident plaats: hoewel Nederland nog neutraal was, werden er twee agenten van de Britse SIS (Secret Intelligence Service) door de Sicherheitsdienst gevangen genomen.
De hulp aan joden nam ook in Venlo en omstreken kwam pas bij het begin van de laatste deportatiefase in 1943 goed op gang, mede door de oprichting van de LO, zie hieronder, waardoor het werk van de individuele verzetsgroepen kon worden gebundeld. Drie politieambtenaren, Aarts, Snellen en Pollaert, waarschuwden zoveel mogelijk joden wanneer ze zouden worden opgehaald en zorgden voor onderduikadressen, bijvoorbeeld in Sevenum en Grubbenvorst. In augustus 1943 arresteerde de SiPo-Maastricht Aarts en Snellen. (Cammaert V, p. 430)
De oorsprong van de L.O. lag in Venlo, later ondersteund vanuit Roermond. De initiatiefnemers waren kapelaan Jac Naus en onderwijzer Jan Hendrikx, gesteund door een brede anti-Duitse stemming. De samenwerking tussen de L.O. en de O.D. was in Venlo uitstekend, wat niet overal het geval was.
Er ontstond meteen na de oprichting van de LO een geweldige toeloop. Dat was ook een gevolg van het grote aantal studenten, dat weigerde, de op 13 maart 1943 ingevoerde loyaliteitsverklaring te ondertekenen.
Meer daarover hieronder: De schrik van Venlo
Het Venlose verzet had, zoals het verzet in alle steden, behoefte aan een landelijk gebied, waar onderduikers heen konden. Dat was het gebied tussen Maas en Peel, vooral op boerderijen. Toen de geallieerde invasie van Europa werd verwacht, had de Venlose O.D. het idee, onderduikers als soldaten voor een mobiele eenheid op te leiden. Dat gebeurde in de buurt van de boerderij van Cornelis Krans. Ga voor meer informatie hoe dat afliep Helden. En nog meer informatie bij Cammaert, hoofdstuk VIII (De Ordedienst) pagina 882: „De duikkampen bij Helden en Sevenum“
In de laatste maanden voor de bevrijding op 1 maart 1945 was de Maas frontlijn. Daardoor waren vooral de bruggen over de Maas hevig omstreden. Het gebied ten westen van de Maas was tussen eind september en begin december 1944 van Duitsers gezuiverd en hoorde tot de Britse zone. De ontvolkte oostelijke Maasoever daarentegen werd pas begin maart 1945 vanuit Duitsland bevrijd door soldaten van het negende Amerikaanse leger. (Cammaert VIII, pagina 894)

In Venlo hebben vier geestelijken hun verzet met hun leven betaald. Op de plaquette aan de Martinuskerk vinden we de namen van drie priesters van die kerk en bovendien die van dominee de Jong:

In verzet verbonden.
Deken Jules van Oppen († 10 februari 1943 Vught),
Pater Christofoor Meulendijks († februari 1945 Bergen-Belsen),
Kapelaan Jac. Naus († 15 april 1945 Bergen-Belsen),
Priesters van de St. Martinusparochie
Dominee Henk de Jong († 12 februari 1945 Haarlem).
Predikant gereformeerde kerk in Venlo.
In overgave aan de Heer.

Bevrijd: 1944-12-03 – 1945-03-02
Wikipedia NL: Bevrijding van Venlo en Blerick

Venlo 1945 (Wikimedia)
Bombardementen op Venlo (Wikipedia)
Bevrijding van Venlo en Blerick (Wikipedia)