1940-1945. Het verzet in Nederlands Limburg

Brunssum

https://www.openstreetmap.org/relation/406068#map=11/50.9445/5.9733

Brunssum speelde in de Tweede Wereldoorlog een hoofdrol in de smokkel van Joodse kinderen vanuit Amsterdam naar het zuiden. Honderden kinderen werden opgevangen in de mijnwerkersstad, zoals de latere minister en Amsterdamse burgemeester Ed van Thijn. [1]
„Er is geen regio in Nederland die zo’n grote dichtheid had aan onderduikadressen als Brunssum“, zo zegt Arie de Zeeuw van de Jack Aldewereld Stichting. „Dat hoorden we van de stichting Mapping Hiding Places [2] waar we mee samen werken, zij brengen alle onderduikadressen in beeld.“
De plaatselijke leider van de LO, pater W. van der Geest en een van zijn plaatsvervangers Herman Stakenborg waren de stuwende krachten achter deze hulp aan joden. Zij kregen de joodse kinderen via de daarop gespecialiseerde groep NV. Voor de volwassenen had Van der Geest eigen kanalen.
Een goed voorbeeld hoe de gemeenschapszin in Brunssum werkte, was de geschiedenis van de tijdelijke onderduik van joodse kinderen in badhokjes van een zwembad wegens een verwachte razzia. [3]
Het gezin Vermeer, wonende aan de Prins Hendriklaan, speelde een zeer belangrijke rol binnen de onderduik te Brunssum. Ofschoon het gezin elf kinderen telde was er toch altijd plek voor onderduikers. Vele Joodse kinderen vonden in en via dit gezin een veilig onderduikadres. De woning van de familie Vermeer werd ook wel het ‘rubberen huis’ genoemd omdat het soms 25 tot 30 personen huisvestte. [4]

1. Ed van Thijn, Wikipedia • Nederlands • Deutsch • English • Français
2. Mapping Hiding Places
3. Brunssum, liberationroute.com • Nederlands • Deutsch • English
4. rijckheyt.nl Geest, W.M. van der (Pater-Lazarist)

Bevrijd: 1944-09-19

De Limburgse gesneuvelden Brunssum – 11 pers.
Bos, Lubbert	∗ 1900-08-10 Emmen † 1943-04-06 KZ Buchenwald	- Brunssum - Communisten & sympathisanten - Ondergrondse pers - Lubbert Bos was mijnwerker en lid van de CPN. Cammaert schreef over hem op p.1000: In augustus 1941 stuurde de partijleiding opnieuw een verbindingsman naar de Mijnstreek, de … muur: links, regel 06-01
Geest, van der Wilhelmus Martinus Willem “Fred Bockkom”	∗ 1913-12-08 Beverwijk † 1969-05-17 Wernhoutsburg	- De geestelijken - Onderduikershulp L.O. - Hulp aan joden - Onderduikers - Overlevenden - Brunssum - Het onderstaande is afkomstig uit Het Verborgen Front [1] en uit het artikel Geest, W.M. van der (Pater-Lazarist) op rijckheyt.nl. [2] Willem van der Geest werd tot … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel.
Giebels, Joseph Mathis Renier Jo	∗ 1909-09-06 Linne † 1944-04-05 Bergen Belsen	- Ondergrondse pers - Vroeg verzet - Brunssum - Groep Smit - De onderwijzer Jo Giebels was lid van de groep-Smit. De kosten van de wapenaankopen bestreed men met de opbrengst van de verkoop van foto’s van de koninklijke familie. De Britse R.A.F. wierp … muur: links, regel 05-03
Heesbeen, Johan Anno George	∗ 1914-10-22 Best † 1945-02-13 KZ Sachsenhausen, Oranienburg	- Brunssum - Er zijn twee broers Heesbeen uit Brunssum gesneuveld tijdens de 2e wereldoorlog. Johan Anno Heesbeen ofwel George was de oudste. Hij was bij het verzet en staat daarom vermeld in de kapel op … muur: links, regel 05-04
Inberg, Albert Heinrich Albert	∗ 1907-08-04 Sölde, NRW † 1944-09-19 Amsterdam	- Onderduikershulp L.O. - Hulp aan joden - Brunssum - Cammaert schrijft in zijn hoofdstuk over de hulp aan joden: De mijnwerker A.H. Inberg uit Brunssum, we vermelden hem op deze plaats omdat hij waarschijnlijk een medewerker van Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel.
Keesman, Hendrik	∗ 1895-10-30 Nieuwer-Amstel † 1943-01-15 Neuengamme	- Brunssum - Communisten & sympathisanten - Machinebankwerker. Op een blad (Image 45) in ARCH00347.148, het CPN-archief van hun gevallenen in Limburg, staat hij als Brunsummer vermeld. Er wordt daarop door de Afdeling Gedenkboek om een foto … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel.04-17
Musch, Jacob Philip Jaap	∗ 1913-03-08 Amsterdam † 1944-09-07 Ommen	- Onderduikers - NV - Hulp aan joden - Heerlen - Brunssum - Jaap en Gerard Musch deden hun verzetswerk op de basis van hun christelijke overtuiging. Jaap verhuisde in verband met zijn verzetswerk op 9 september 1942 van Amsterdam naar Heerlen. [1#3] Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel.04-22
Nas, Adrianus Reinardus Janus	∗ 1909-04-27 Rotterdam † 1943-09-23 Wassenaar, Waalsdorpervlakte	- Ondergrondse pers - Brunssum - Communisten & sympathisanten - Janus Nas was magazijnbediende [1] en gesalarieerd bestuurder van de communistische partij (CPN). [2] Voor zover niet anders vermeld, stammen de hieronder vermelde gegevens van … muur: midden, regel 02-02
Postuma, Jacobus Koos	∗ 1921-05-11 Brunssum † 1945-03-22 Nijverdal/Hellendoorn	- Hulp aan joden - NV - Onderduikers - Brunssum - Koos Postuma woonde in Treebeek en was als radiomonteur werkzaam bij de Staatsmijnen. Hij zocht in zijn vrije tijd duikadressen voor Joodse kinderen en ging op huisbezoek bij pleegouders in … muur: links, regel 05-05
Stakenborg, Hermanus Hubertus Antonius Franciscus Herman	∗ 1896-01-14 Venlo † 1952-05-08 Heerlen	- Onderduikershulp L.O. - Duikhoofden - Hulp aan joden - Overlevenden - Brunssum - De mijnopzichter Herman Stakenborg was duikhoofd voor de LO in Brunssum en oprichter van een groep, die hulp aan joden verleende. Op verzoek van de L.O.-rayonleider pater Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel.
Stoffels, Marcel Elbert Jozef Marie Marcel “Starkenborg”	∗ 1914-06-27 Brunssum † 1944-08-11 Vught	- Onderduikers - Onderduikershulp L.O. - Ordedienst (O.D.) - Pilotenhelpers - Brunssum - Roermond - Marcel Stoffels was kantoorbediende. Na een periode van verzetsactiviteiten in Apeldoorn dook in hij Roermond onder, toen de leden van het Nederlandse leger weer in krijgsgevangenschap moesten. … muur: links, regel 06-02