1940-1945. Het verzet in Nederlands Limburg

Raad van Verzet (RVV)

Raad Van Verzet

Bij het lidmaatschap behorende penning

Het grootste deel van de onderstaande informatie is geput uit hoofdstuk 9 over de RVV van Het verborgen front van Fred Cammaert. [1]

Nationaal niveau
In 1942 begon de P.T.T.-ambtenaar en radiotechnicus J. Thijssen uit Bussum zijn idee om te zetten voor een landelijk radiografisch netwerk voor het verzet. Thijssen nam daarvoor contact op met de O.D. of Ordedienst, die in dat vrij vroege stadium al over een landelijke structuur beschikte. Die samenwerking vlotte niet echt, omdat grote delen van de OD zich niet als verzetsorganisatie beschouwden, maar pas in actie wilden komen tijdens de bevrijding. De samenwerking met de conservatieve OD onder Pieter Jacob Six liep op niets uit.
Thijssen dacht steeds meer aan een nieuwe, overkoepelende organisatie voor alle actieve verzetsorganisaties. Die zou sabotage en andere vormen van verzet moeten plegen in nauw contact met de geallieerden. Met zes andere illegale werkers, onder wie de communist D. van der Meer uit Amersfoort, richtte Thijssen eind april 1943 de “Raad van Verzet in het Koninkrijk der Nederlanden” op. Anders dan de overige organisaties wilde men uitdrukkelijk niet op wereldbeschouwelijke grondslag bezig zijn, het moest immers een koepelorganisatie worden. Dat kwam er niet van. De samenwerking met de OD lukte niet en de LO en de daarmee verbonden knokploegen zagen er het nut niet van in omdat zij zelf al een koepel waren.

De enige grote groep die nog overbleef om mee samen te werken, waren de communisten. De RVV-ers hadden weinig problemen met een dergelijk samenwerking. Dat had tot gevolg, dat door veel anderen de RVV vaak als communistische organisatie werd beschouwd, wat niet klopte. Maar omdat ook de RVV vrij geïsoleerd was, was een samenwerking voor beide kanten aantrekkelijk. Vooral nadat Stalin op 9 juni 1943 bekend had gemaakt dat de Komintern en daarmee het sterke centralisme vanuit Moskou was opgeheven en de CPN meer armslag kreeg voor samenwerking met andere organisaties. Wagenaar, een van de landelijke voormannen van de zogeheten “Militaire Commissie” (M.C.) van de C.P.N., kwam met zijn sabotagegroepen de gelederen van de R.V.V. versterken. Maar zij hebben de R.V.V. niet overgenomen. Ook de kleinere verzetsgroepen die zich bij de RVV hadden aangesloten bleven hun eigen identiteit behouden en verloren geenszins hun zelfstandigheid.
Een ander samenwerkingsverband ontstond via de beeldhouwer Gerrit Jan van der Veen, waardoor binnen de RVV ook het kunstenaarsverzet vertegenwoordigd was en de RVV contact kreeg met de vervalsersgroep van de zogeheten Persoonsbewijzencentrale (PBC).
De RVV is vanaf 5 september 1944 opgegaan in de Binnenlandse Strijdkrachten. Met de LO/LKP lukte de samenwerking wel, maar met de OD verliep die zeer moeizaam.

Provincie Limburg
De RVV was in Limburg, anders dan de andere verzetsgroepen, van buitenaf georganiseerd en was hier tevens de kleinste verzetsorganisatie met op zijn hoogtepunt rond 100 leden.
De R.V.V. ontplooide zijn verzetsactiviteiten in hoofdzaak in de maanden augustus en september 1944. Zo kregen zij al gauw de naam helden van het laatste uur te zijn.
In het voorjaar en de zomer van 1944 waren de belangrijkste koeriers en contactpersonen van de RVV in Duitse handen gevallen. Als eerste was Paul Guermonprez op 4 april op het Centraal Station te Amsterdam gearresteerd. Een dag later werd de Kerkradenaar Wiel Creusen, hoofdkoerier van de R.V.V. voor Zuid-Nederland en contactman tussen de leiding en de regio, met een koffer vol distributiebescheiden in de trein tussen Utrecht en Maarssen aangehouden. André Gubbels slaagde erin het verbroken contact te herstellen, maar ook hij viel op 4 augustus in Duitse handen. Deze arrestaties brachten de organisatie in Limburg niet in moeilijkheden. Wellicht kon geen verband gelegd worden tussen de gearresteerde personen en de R.V.V. en zwegen ze alle drie tot het einde toe. Geen van drieën overleefde de oorlog. Guermonprez werd op 10 juni en Gubbels op 11 augustus 1944 in Vught doodgeschoten als represaille voor een aanslag op een collaborerende politieman uit Den Bosch. Creusen bezweek op 31 mei 1945 aan de gevolgen van de ontberingen in Duitse kampen. (Cammaert IX, pp. 947-952)
Lees meer over de RVV:

1. Fred Cammaert, Het Verborgen Front, Hoofdstuk IX De Raad van Verzet in het Koninkrijk der Nederlanden
2. RVV, Wikipedia • Nederlands • Deutsch

De Limburgse gesneuvelden Raad van Verzet (RVV) – 10 pers.
Ahout, Gerardus Wilhelmus Johannes Ger	∗ 1919-12-18 Deurne † 1945-02-17 Bergen (L)	- Onderduikershulp L.O. - Knokploegen (K.P.) - Limburg + - Nederlandse soldaten - Zwarte Plak - Raad van Verzet (RVV) - Ger Ahout was lid van de LO-KP [1] en van de Raad van Verzet [2] in Deurne, en maakte als zodanig na de bevrijding van het zuiden deel uit van de op 21 september 1944 opgerichte … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel.03-01
Bruijn, de Fredericus Arnoldus Franciscus Frits	∗ 1920-10-04 Asten † 1944-09-05 America (L)	- Knokploegen (K.P.) - Zwarte Plak - Pilotenhelpers - Raad van Verzet (RVV) - Limburg + - Frits de Bruijn woonde in Asten. Hij werkte in de kruidenierszaak van zijn ouders Petrus Johannes Gijsbertus de Bruijn en Johanna Maria Sanders. Ongehuwd./handelsreiziger. Rooms-Katholiek. Lid … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel.
Creusen, Jan Willem Wiel "oom Kees"	∗ 1893-07-31 Kerkrade † 1945-05-31 Bergen-Belsen	- Raad van Verzet (RVV) - Koeriers van het verzet - Ondergrondse pers - Hulp aan joden - Kerkrade - Wiel Creusen was volgens Cammaert [1] distributie-ambtenaar [2] en oud-voorzitter van de plaatselijke Unie-afdeling [3], hij was ook betrokken bij de hulp aan onder meer joodse … muur: links, regel 26-01
Eijnden, van den Martien Ant. Watje, Tinuske	∗ 1917-02-04 Venray † 1944-09-05 Horst-America	- Raad van Verzet (RVV) - Knokploegen (K.P.) - Zwarte Plak - Pilotenhelpers - Horst - Limburg + - Tinus was slager en woonde in Zeilberg in de Crisishoeve (gemeente Deurne). Hij was lid van het “Pilotencentrum De Zwarte Plak” bij America, aan de Limburgse kant van de Peel [6]. Er … muur: links, regel 24-01
Gubbels, André Lambert Henri Marie André “Leon Serra”	∗ 1921-05-26 (Bergen (L) † 1944-08-11 Kamp Vught	- Ondergrondse pers - Studenten - Raad van Verzet (RVV) - Arcen en Velden - André Gubbels was student. Hij speelde een prominente rol bij de oprichting van de Raad van Verzet in Limburg. Hij was verder betrokken bij verzetsactiviteiten namens Het Vrije Volk en Je … muur: links, regel 02-02
Houben, Jacob Guillaume Jacques	∗ 1922-03-01 Born † 1945-05-03 Neuengamme ?	- Raad van Verzet (RVV) - Onderduikers - Dwangarbeid - Geleen - De mijnwerker Jacques Houben l uit Born werkte waarschijnlijk op de vlakbij gelegen Staatsmijn Maurits in Geleen. In zijn dossier bij de OGS wordt hij kleermaker genoemd. [1#2] Dat mensen … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel.
Lansdorp, Loek Charles v.d. Heuvel	∗ 1921-07-15 Semarang † 1944-09-05 Arnhem	- Ondergrondse pers - Studenten - Raad van Verzet (RVV) - Zwarte Plak - Pilotenhelpers - Limburg + - Louis Albert (Loek) Lansdorp had aan de Economische Hogeschool in Tilburg gestudeerd. Daarna kwam hij bij RVV-groep in Deurne terecht, vermoedelijk omdat hij de loyaliteitsverklaring niet had … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel.03-07
Noordermeer, Cornelis Klaas Cor “Clement”	∗ 1918-04-12 Lochem † 1944-08-11 kamp Vught	- Raad van Verzet (RVV) - Inlichtingenwerk - Politie - Zwarte Plak - Pilotenhelpers - Limburg + - De marechaussee Cor Noordermeer leidde de Deurnese afdeling van de Raad van Verzet (RVV). Na een overval op een distributiekantoor moet Cor onderduiken. Hij komt vanaf dat moment … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel.03-10
Oosterhout, van Nicolaas Cornelis Nico ”van Griensven”	∗ 1918-02-28 Dordrecht † 1944-08-11 Kamp Vught	- Zwarte Plak - Pilotenhelpers - Raad van Verzet (RVV) - Ambtenaren - Inlichtingenwerk - Limburg + - Nico van Oosterhout was grenskommies. [1#1] Hij was zoon van de schippersknecht Nicolaas van Oosterhout en Cornelia Antonia Aartsen. Op 14-jarige leeftijd gaat hij werken als … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel.03-17
Zaicsek /Zaiczek, Karl Karel “Koenen”	∗ 1921-07-18 Pecsbanyatelep/Pécs † 1944-09-12 Sittard	- Geleen - Raad van Verzet (RVV) - Koeriers van het verzet - De ouders van Karl Zaicsek verhuisden van Hongarije naar Lindenheuvel in Geleen. Het is niet bekend wanneer Karl en zijn ouders precies naar Geleen kwamen. Het enige wat we weten is dat zijn vader … muur: midden, regel 03-02